Wat zeg je me nou? (2)
Door: lon en jw
Blijf op de hoogte en volg lonneke en jan willem
22 Juli 2016 | Malawi, Nkhata Bay
Beloofd is beloofd, ik kan natuurlijk niet een verslag plaatsen met een 1-tje erachter en dan nummer twee niet plaatsen, dus daar komt ie.
Het Engels is hier soms echt om van in je broek te plassen, maar het is dan ook niet de mensen hun eerste taal. Zoals ik al eerder schreef, spreken de mensen hier in Nkhata Bay Chitonga (of Tonga, dat mag ook). Met het idee dat ik dan beter met de mensen kon communiceren en dat het zeer gewaardeerd zou worden door de plaatselijke bevolking, heb ik me aangemeld bij de Tonga lessen van Thomas. Ik zou Tonga gaan leren!
Twee en een half jaar geleden had ik ook al eens Tonga les gehad, maar na een vijftal lessen bleek mijn lerares geen Tonga te zijn en wist zij het eigenlijk ook niet zo goed. Als ik haar betrapte op een fout zei ze gewoon dat dat ‘deep Tonga’ was! Daar ben ik vrij snel mee gestopt dus. Nu een stuk wijzer, heb ik Thomas gevonden, een rasechte Tonga die de taal spreekt en ook goed Engels kan, dus mij wel les kon geven.
Les 1:
Whether you like it or not = Ukhumbi or uleki kukhumba
I have decided = ndaganiza
I hate = ndithinka
I swept = ndapeya
I believe = ndigomeza
Oké? Vreemde woorden voor een eerste les…de toon was gezet. Dit werd leuk. Gelukkig was les 2 een stuk makkelijker. Even hardop uitspreken, dan hoor je het wel.
Colgate = Colgate
Fanta = Fanta
Hmm, dit was makkelijk….
Bicycle = bisikela
Vinegar = viniga
Sugar = suga
Oh, het is gewoon fonetisch met een lekkere swung! Nog een paar:
Onions = hanyezi
Cabbage – kabichi
Carrot = kaloti (vergeet de r en de l niet om te draaien)
Church = tchalisi
Nou dat ging me dus aardig af. Avond na avond zat ik bij het kaarslicht mijn woordjes te oefenen en beetje bij beetje kreeg ik er ook hele zinnen uit. De uit het hoofd geleerde zinnetjes testte ik vervolgens op onze nachtbewakers. Helaas ging hun reactie niet verder dat luid gelach en een enkele ‘velly appricable’ van hun kant. Very apllicable, wat is dat nou voor een dooddoener?
Na een les of 15 heb ik het maar weer opgegeven, maar het gaf me wel een paar interessante inzichten die naar mijn idee veel zeggen over de Tonga cultuur. Zo bestaat er geen woord voor kwaliteit en ook niet voor onderhoud. En niet minder verrassend was het om te ontdekken dat er geen woord bestaat voor nu.
We hebben nog meer lessen gevolgd hier. We hebben ook Excel lessen gehad op de computerschool. Daar hebben JW en ik een spraakgebrek aan overgehouden. Onze leraar hanteerde een prachtige Malawiaanse manier van spreken waarbij je jezelf een vraag stelt, en daar dan vervolgens ook direct zelf antwoord op geeft. Dit is niet iets dat voorbehouden is aan leraren hoor, echt iedereen die zichzelf een beetje serieus neemt, doet dat.
‘I was going to the what? To the church.’
Of, ‘We should schedule a what? A meeting’.
Onze leraar leerde ons om de excel sheets op het bureaublad op te slaan. ‘And then, you save it to the what? To the dekstop’
Let op, dit is geen tikfout, hij zei echt dekstop ipv desktop. JW en ik hebben dat voor de gein zo vaak herhaald, nu kan ik niet meer anders!
Het vertalen van de tonga-woorden naar het Engels levert soms echt juweeltjes op. Zo is er hier een insect dat lijkt op een grote duizendpoot. Het schijnt verschríkkelijk veel pijn te doen als je door zo’n beest wordt gebeten (meer pijn dan een schorpioensteek) Het prachtige beestje heet dan ook ‘the one that makes you cry’. En er is een jongen hier in het dorp die nogal wat baardgroei heeft. Zijn Tonga naam kan ik niet onthouden, daarom wordt aan ons voorgesteld als ’the one with much beards’ .
Hoe mensen heten, zorgt nogal eens voor verwarring. We kennen een meisje dat Fanny heet. Haar vrienden noemen haar Mary en laatst had iemand het over Winnie... allemaal hetzelfde meisje.
Hanne vertelde ons een verhaal dat zij al een jaar loonstrookjes voor een personeelslid hadden geschreven op een bepaalde naam die het personeelslid zelf had opgeschreven, voor de duidelijkheid. Prima, zou je denken, maar toen deze jongen bij beëindiging van zijn contract een keurige referentie meekreeg van Hanne, was hij flink gepikeerd. Zijn naam was verkeerd! Niet alleen verkeerd geschreven, nee hij had een hele andere naam! Huh, er stond exact hetzelfde als op zijn loonstrookje!
Wij hebben ook zoiets meegemaakt bij het inschrijven van de patiënten voor ons Ear Camp. Een jongen komt bij de inschrijfbalie en ik vraag zijn naam.
Hij zegt, ‘Jeffrey Chirwa’.
Dus ik begin te schrijven; J,e,f,,f,r,e,y C,h,….
‘Ah, no’, zegt hij. ‘Mhone.’
Wat? Jw staat gelukkig naast mij en ik vraag hem of ik misschien ook een gehoortest moet.
‘Hij zei net toch Chirwa?’
‘Uhh, ja dat hoorde ik ook. Nou ja, zal wel, schrijf maar Jeffrey Mhone dan.’
Dus ik streep de Ch door en schrijf de achternaam Mhone. Jeffrey kijkt mee.
‘Ah, no’, zegt hij weer.
Wat?
‘John’, zegt hij nu.
Ja wat? Wat nou John?
‘John Mhone’, zegt Jeffrey, of John?
Wie is het nou? JW en ik moeten lachen en kijken wat verward. Maar Jeffrey, alias John, snapt de grap niet en wacht geduldig tot er John Mhone op zijn formulier staat. Nadat de Mr X naar de wachtruimte loopt, blijven JW en ik verbijsterd achter.
Gister hoorde ik dat er hier in de regio een groot programma opgezet wordt om iedereen een Identificatiekaart te geven, nou ik wens ze veel succes!
Onze buurvrouw blijkt ook geen Rosa te heten. 2 jaar en tien maanden geleden heeft ze zich aan ons voorgesteld en toen hebben wij Rosa verstaan. Sindsdien hebben wij haar iedere dag gegroet; Morning Rosa, how are you? En altijd groet Rosa ons vriendelijk terug. Bij het Ear Camp kwam ze met haar medisch paspoort langs. Daarop lazen we haar volledige naam, Rodah Kasambala….
Oh, en onze Chief heet ook geen Mng’ona, maar Zamandele. Dat is alleen geen spraakverwarring, dat blijkt gewoon een hele andere vent te zijn. Wij hebben dus bijna drie jaar lang thee en suiker naar het verkeerde huis gebracht. Niemand die dat even tegen ons zei…
Tot slot nog een opsomming van de prachtige namen die we hier dagelijks horen. De populaire jongens (beachboys) in het dorp hebben allemaal een bijnaam. Hoe maffer hoe beter: Lemon squeeze, Happy coconut, Simple, One eyed willy, Smiley, Nokia….
Maar ook ‘gewone’ kinderen krijgen bizarre namen bij hun geboorte: Finances, Batboy, Headman, Referendum, Precious, Blessings, Loveness, Lonely, Progress, King, Doctor….
En winkels dan; Easy by day; easy by night shop, Third overseas, Let them talk such is life grocery, No sweat no sweet minishop, Slow but sure…. Prachtig toch?
Tot zo ver de lol om taal.
Zeer binnenkort volgt een (misschien wel niet zo) serieus verslag over onze laatste maanden hier. Als alles volgens plan verloopt, zijn we half augustus weer terug in Nederland
Hopelijk vind ik tussen het inpakken door nog wat tijd om te schrijven.
Groeten Lonneke
Het Engels is hier soms echt om van in je broek te plassen, maar het is dan ook niet de mensen hun eerste taal. Zoals ik al eerder schreef, spreken de mensen hier in Nkhata Bay Chitonga (of Tonga, dat mag ook). Met het idee dat ik dan beter met de mensen kon communiceren en dat het zeer gewaardeerd zou worden door de plaatselijke bevolking, heb ik me aangemeld bij de Tonga lessen van Thomas. Ik zou Tonga gaan leren!
Twee en een half jaar geleden had ik ook al eens Tonga les gehad, maar na een vijftal lessen bleek mijn lerares geen Tonga te zijn en wist zij het eigenlijk ook niet zo goed. Als ik haar betrapte op een fout zei ze gewoon dat dat ‘deep Tonga’ was! Daar ben ik vrij snel mee gestopt dus. Nu een stuk wijzer, heb ik Thomas gevonden, een rasechte Tonga die de taal spreekt en ook goed Engels kan, dus mij wel les kon geven.
Les 1:
Whether you like it or not = Ukhumbi or uleki kukhumba
I have decided = ndaganiza
I hate = ndithinka
I swept = ndapeya
I believe = ndigomeza
Oké? Vreemde woorden voor een eerste les…de toon was gezet. Dit werd leuk. Gelukkig was les 2 een stuk makkelijker. Even hardop uitspreken, dan hoor je het wel.
Colgate = Colgate
Fanta = Fanta
Hmm, dit was makkelijk….
Bicycle = bisikela
Vinegar = viniga
Sugar = suga
Oh, het is gewoon fonetisch met een lekkere swung! Nog een paar:
Onions = hanyezi
Cabbage – kabichi
Carrot = kaloti (vergeet de r en de l niet om te draaien)
Church = tchalisi
Nou dat ging me dus aardig af. Avond na avond zat ik bij het kaarslicht mijn woordjes te oefenen en beetje bij beetje kreeg ik er ook hele zinnen uit. De uit het hoofd geleerde zinnetjes testte ik vervolgens op onze nachtbewakers. Helaas ging hun reactie niet verder dat luid gelach en een enkele ‘velly appricable’ van hun kant. Very apllicable, wat is dat nou voor een dooddoener?
Na een les of 15 heb ik het maar weer opgegeven, maar het gaf me wel een paar interessante inzichten die naar mijn idee veel zeggen over de Tonga cultuur. Zo bestaat er geen woord voor kwaliteit en ook niet voor onderhoud. En niet minder verrassend was het om te ontdekken dat er geen woord bestaat voor nu.
We hebben nog meer lessen gevolgd hier. We hebben ook Excel lessen gehad op de computerschool. Daar hebben JW en ik een spraakgebrek aan overgehouden. Onze leraar hanteerde een prachtige Malawiaanse manier van spreken waarbij je jezelf een vraag stelt, en daar dan vervolgens ook direct zelf antwoord op geeft. Dit is niet iets dat voorbehouden is aan leraren hoor, echt iedereen die zichzelf een beetje serieus neemt, doet dat.
‘I was going to the what? To the church.’
Of, ‘We should schedule a what? A meeting’.
Onze leraar leerde ons om de excel sheets op het bureaublad op te slaan. ‘And then, you save it to the what? To the dekstop’
Let op, dit is geen tikfout, hij zei echt dekstop ipv desktop. JW en ik hebben dat voor de gein zo vaak herhaald, nu kan ik niet meer anders!
Het vertalen van de tonga-woorden naar het Engels levert soms echt juweeltjes op. Zo is er hier een insect dat lijkt op een grote duizendpoot. Het schijnt verschríkkelijk veel pijn te doen als je door zo’n beest wordt gebeten (meer pijn dan een schorpioensteek) Het prachtige beestje heet dan ook ‘the one that makes you cry’. En er is een jongen hier in het dorp die nogal wat baardgroei heeft. Zijn Tonga naam kan ik niet onthouden, daarom wordt aan ons voorgesteld als ’the one with much beards’ .
Hoe mensen heten, zorgt nogal eens voor verwarring. We kennen een meisje dat Fanny heet. Haar vrienden noemen haar Mary en laatst had iemand het over Winnie... allemaal hetzelfde meisje.
Hanne vertelde ons een verhaal dat zij al een jaar loonstrookjes voor een personeelslid hadden geschreven op een bepaalde naam die het personeelslid zelf had opgeschreven, voor de duidelijkheid. Prima, zou je denken, maar toen deze jongen bij beëindiging van zijn contract een keurige referentie meekreeg van Hanne, was hij flink gepikeerd. Zijn naam was verkeerd! Niet alleen verkeerd geschreven, nee hij had een hele andere naam! Huh, er stond exact hetzelfde als op zijn loonstrookje!
Wij hebben ook zoiets meegemaakt bij het inschrijven van de patiënten voor ons Ear Camp. Een jongen komt bij de inschrijfbalie en ik vraag zijn naam.
Hij zegt, ‘Jeffrey Chirwa’.
Dus ik begin te schrijven; J,e,f,,f,r,e,y C,h,….
‘Ah, no’, zegt hij. ‘Mhone.’
Wat? Jw staat gelukkig naast mij en ik vraag hem of ik misschien ook een gehoortest moet.
‘Hij zei net toch Chirwa?’
‘Uhh, ja dat hoorde ik ook. Nou ja, zal wel, schrijf maar Jeffrey Mhone dan.’
Dus ik streep de Ch door en schrijf de achternaam Mhone. Jeffrey kijkt mee.
‘Ah, no’, zegt hij weer.
Wat?
‘John’, zegt hij nu.
Ja wat? Wat nou John?
‘John Mhone’, zegt Jeffrey, of John?
Wie is het nou? JW en ik moeten lachen en kijken wat verward. Maar Jeffrey, alias John, snapt de grap niet en wacht geduldig tot er John Mhone op zijn formulier staat. Nadat de Mr X naar de wachtruimte loopt, blijven JW en ik verbijsterd achter.
Gister hoorde ik dat er hier in de regio een groot programma opgezet wordt om iedereen een Identificatiekaart te geven, nou ik wens ze veel succes!
Onze buurvrouw blijkt ook geen Rosa te heten. 2 jaar en tien maanden geleden heeft ze zich aan ons voorgesteld en toen hebben wij Rosa verstaan. Sindsdien hebben wij haar iedere dag gegroet; Morning Rosa, how are you? En altijd groet Rosa ons vriendelijk terug. Bij het Ear Camp kwam ze met haar medisch paspoort langs. Daarop lazen we haar volledige naam, Rodah Kasambala….
Oh, en onze Chief heet ook geen Mng’ona, maar Zamandele. Dat is alleen geen spraakverwarring, dat blijkt gewoon een hele andere vent te zijn. Wij hebben dus bijna drie jaar lang thee en suiker naar het verkeerde huis gebracht. Niemand die dat even tegen ons zei…
Tot slot nog een opsomming van de prachtige namen die we hier dagelijks horen. De populaire jongens (beachboys) in het dorp hebben allemaal een bijnaam. Hoe maffer hoe beter: Lemon squeeze, Happy coconut, Simple, One eyed willy, Smiley, Nokia….
Maar ook ‘gewone’ kinderen krijgen bizarre namen bij hun geboorte: Finances, Batboy, Headman, Referendum, Precious, Blessings, Loveness, Lonely, Progress, King, Doctor….
En winkels dan; Easy by day; easy by night shop, Third overseas, Let them talk such is life grocery, No sweat no sweet minishop, Slow but sure…. Prachtig toch?
Tot zo ver de lol om taal.
Zeer binnenkort volgt een (misschien wel niet zo) serieus verslag over onze laatste maanden hier. Als alles volgens plan verloopt, zijn we half augustus weer terug in Nederland
Hopelijk vind ik tussen het inpakken door nog wat tijd om te schrijven.
Groeten Lonneke
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
